MADAMEPERENLAAN

De gemeente Utrecht nodigt haar inwoners nog wel eens uit om mee te praten. Bijvoorbeeld over milieudoelstellingen of over de leefbaarheid van de buurt. Ik kan hier niets op tegen hebben. Maar zelf heb ik niet gauw de neiging om mij voor zo’n overlegfestijn op te geven. Mocht er echter eens een verzoek komen om lid te worden van de straatnamencommissie, dan wil ik dat zeker in overweging nemen. Straatnamen bedenken, dat lijkt me wel wat.

Tot 1955 bedacht de archivaris van het Utrechts Archief de straatnamen en de onderschriften. Een archivaris stond toen nog in aanzien. Hij was uiteraard een belezen man, die alles wist van historische figuren en plaatsen. In 1967 werd de commissie Straatnaamgeving ingesteld. De commissie bestaat nu uit een vertegenwoordiger van het Utrechts Archief, een afgevaardigde van Post NL (deskundig in verbastering van briefopschriften), een drietal integere ambtenaren en een onafhankelijk voorzitter.

Men beoordeelt namen op grond van een aantal criteria. De naam moet passen in de omgeving van de wijk, aanvaardbaar zijn voor de bewoners en niet voortkomen uit de waan van de dag. De naam mag niet langer zijn dan 39 tekens. Geen 30 of 40, maar precies 39. Kennelijk heeft men Utrecht’s langste straatnaam, Burgemeester van der Voort van Zijplaan, als grens gekozen.

In 2013 was de werkwijze van de commissie Straatnaamgeving onderwerp van overleg met leden van de gemeenteraad. De wijkraad Leidsche Rijn maakte toen gebruik van het recht om in te spreken. Vaak ligt daar een ongenoegen aan ten grondslag. Voor het plan Hoge Weide was besloten om de straatnamen naar kruiden en specerijen te noemen. Daar had de inspreker niets op tegen. Zijn bezwaren richtten zich op de keuze van de namen Karamelweg, Sambalweg en Ketjapweg. ‘Je zal maar een kind van Chinese afkomst zijn en aan de Sambalweg wonen’. Daarnaast betoogde hij dat ketjap een sojaproduct is en karamel een suikerproduct en dat deze namen derhalve niet passen tussen de kruiden en specerijen.

Tja.

Het belangrijkste bezwaar van de wijkraad betrof echter de naamgeving van de parken. Het Groot Archeologiepark was door het stadsbestuur omgedoopt in Amaliapark. Het prachtige Leidsche Rijnpark kreeg ‘na een geheim initiatief van de Vrienden van het Park op een regenachtige maandagmorgen’ opeens de naam Maximapark en de groenstrook over de A2-tunnel waarvoor de wijkraad de Leidsche Rijn Boulevard had bedacht werd ‘na een Idols-verkiezing waaraan de héle stad mee mocht doen’ opeens tot Willem-Alexanderpark gebombardeerd.

Het moge duidelijk zijn. De wijkraad voelde zich niet serieus genomen.

Van alle criteria die de straatnamencommissie hanteert lijkt de aanvaardbaarheid mij het lastigste. Er moeten namen uitgekozen worden, waar iedere bewoner zich in kan vinden. Daarom kom je overal in Nederland straten tegen die genoemd zijn naar historische figuren, plantjes, landsdelen, dieren, componisten, landgoederen, rivieren, enz. Namen waar niemand zich aan kan storen maar waar je ook niet warm of koud van wordt. Want zeg nou zelf, de Tongzoenstraat, de Jonge jeneverweg of het Kolerepad zijn wel opzienbarend, maar wie zou daar willen wonen?

In Leidsche Rijn is er een jazzwijk met onder andere de John Coltranestraat en een musicalwijk met de Burt Bacharachstraat. Bij de keuze van deze laatste naam was de deskundige van Post-NL kennelijk afwezig.

Er is een buurt met peren en een met waterplanten. De zwammen zijn vernoemd en de vlinders. In de meteorologische wijk (‘Het Weer’) bestaan Wolkendek, IJsheilige en Avondrood als straatnaam. Regenbui en Depressie ontbreken.

Het lijkt me moeilijk om buiten de gebaande paden te treden. Welke thema’s zijn origineel en niet te buitenissig? Keukengerei (Kookwekkerlaan)? Computertermen (Browserhof)? Gezelschapsspelletjes (Monopolybaan)?

Er valt overal wat op of aan te merken. Een straatnamencommissie doet het nooit goed.

Bij nader inzien geloof ik toch dat ik voor de eer ga bedanken, mocht men mij vragen. 

Ik heb nog wel een advies. Schaf de inspraak af en schaf de commissie ook maar af. Laat de archivaris maar weer op het uiteinde van zijn balpen bijten.